Velayeti annede olan çocuğun babada kalması kanunda yeri olan bir durumdur. Mahkeme kararıyla velayeti anneye verilen çocukların belirli gün ve tatillerde babalarının yanında kalmaları mümkündür. Yaş ve ebeveynlerin genel durumu gibi kriterlere bakılarak velayeti anneye verilen çocukların uzun soluklu şekilde babasıyla yaşamasına da izin verilir.
Boşanma sonrası dönemde anneye verilen çocuğun babada kalması için gerekli olan kriterler ve kanunda yer alan temel esaslar, yazı içinde tüm detaylarıyla mevcuttur.
Velayet Nedir ve Nasıl Belirlenir?
Reşit olmayan çocukların bakımı, korunması, yönetimi ve mallarının kontrolü gibi sorumlulukları üstlenerek doğru bir yetiştirme sürecinin gerçekleşmesi için velayet yetkisi hazırlanır. Erişkin olmayan veya kısıtlılık gerektiren çocukların boşanma sürecinde anne ya da babanın sorumluluğuna verilmesi durumu, velayet olarak adlandırılır.
Çocukların ve vasi atanması gereken engelli bireylerin tüm sorumluluğu, anne ve babaya aittir. Bu kişilerin hayatta olmaması ya da velayeti istememesi durumunda çocukların ikinci derece yakınları değerlendirmeye alınır.
Velayet davalarında tarafların maddi durumu, sosyal yaşamı, çalışma hayatı ve çocukların bağımlılık dereceleri dikkate alınarak nihaî karara varılır. Çekişmeli ve anlaşmalı boşanma davaları kapsamında 18 yaşından küçük olan tüm çocuklar baba ya da annenin velayeti altında tutulur. Velayet davaları, boşanma süreciyle eş zamanlı şekilde ilerler.
Bebeklik ve sonrası dönemlerde çocukların tam bağımlı olması sebebiyle velayet davası annenin lehinde ilerler. Daha büyük yaşta olan ve kendi kararlarını verebilen çocuklar ise velayetinin kimde olması gerektiği hakkında fikir beyan edebilirler. Velayet davalarında çocukların genel bakımı, yaşam kalitesi, beyanları ve istekleri de dikkate alındıktan sonra kendilerini en iyi şartları sunabilen ebeveyne tüm yetki verilir. Mahkeme kararının uygulanmaması ya da taraflardan birinin kuralları ihlal etmesi durumunda velayet süreci yeniden değerlendirmeye alınır.
Çocuklar 18 yaşına gelene dek devam eden velayet kararı, reşitlikten itibaren ortadan kalkar. Ancak reşitliğe kadar olan süreçte velayete sahip olan ebeveyn, çocuklar adına karar verme imtiyazına sahiptir. Uçak seyahatleri, yurt dışına çıkışlar, sağlık hizmetlerinden faydalanma ve eğitim gibi birçok konuda velayeti alan ebeveynin onayına ihtiyaç vardır.
Mahkeme süreci tamamlandıktan sonra velayeti annede olan çocuğun babada kalması için de izin ve onay alınması gerekir. Çocuklarına tüm imkânları eksiksiz şekilde sunabilen bir annenin velayetinde olan çocuklar, belirlenen günlerin haricinde babada kalamazlar. Ancak anne duruma onay verirse belirlenen günlerin dışında da çocukların babada kalması mümkündür.
Velayeti Annede Olan Çocuğun Babasının Hakları
Velayet davaları sonucunda çocukların anneye verilmesiyle babalara belli başlı hak tanınır. Velayeti annede olsa bile babalar da çocuklarıyla her an iletişim kurma hakkına sahiptir. Karar sonrası babalara verilen haklar şu şekildedir:
- Çocuğunu Görme Hakkı: Mahkemece tüm babalara sunulan esasların başında gelir. Çocuğun beyanı da dikkate alınarak babayla görüşmede herhangi bir sıkıntı yoksa görüşmenin engellenmesi mümkün değildir. Anne kadar babanın da çocuklarıyla vakit geçirmeye ve yakınlık kurmaya hakkı vardır.
- Görüşme ve İletişim Hakkı: Velayet anneye verildikten sonra babanın çocuklarından her an haber alma hakkı bulunur. Çocuklarla kaliteli zaman geçirmek babanın temel haklarından sayılır. Mahkemece belirlenen görüş gününde baba ve çocuklar bir araya gelmezse aynı haftada farklı bir zaman diliminin belirlenmesi gerekir.
- Maddi ve Manevi Sorumluluklar: Çocukların maddî ve manevi tüm ihtiyaçlarını karşılamada baba da söz sahibidir. Çocukların eğitimi, sağlık giderleri, sosyal aktiviteleri, yeme içmesi ve giyimi gibi konularda babaların görevi üstlenmesi gerekir. Ortak velayet verilmesi durumunda anne ve baba eşit şekilde bu sorumlulukları üstlenmek durumundadır.
- Velayet Değişikliği Talep Etme: Mahkeme sonrası velayet anneye verilirse babanın buna itiraz etmesi ya da ileri tarihlerde değişiklik talep etmesi mümkündür. Annenin çocuğa olumsuz örnek olması, eğitim, sağlık ve temel yaşam koşullarını karşılamaması gibi durumlarda baba velayet değişikliği için mahkemeye gitme hakkına sahiptir.
Annenin Velayetinde Olan Çocuğun Babada Kalması Mümkün mü?
Velayeti annede olan çocuğun babada kalması belirli şartların sağlanması sonrası mümkündür. Mahkeme tarafından verilen kararda çocukların babalarıyla kaç gün vakit geçirebileceği açıkça belirlenir. Bu tarihlerde baba çocuklarını kendi evine götürebilir ya da tüm günü beraber geçirebilirler.
Mahkeme kararında çocuğun babada yatılı kalması durumu çocuğun menfaati üzerine kararlaştırılır. Mahkemenin belirlediği günlerde çocuğun yatılı olarak babada kalması için yaş ve bağlılık durumları dikkate alınır. Çocuklar 0, 1, 2 ve 3 yaş döneminde anneye tam bağımlı sayıldıkları için babada yatılı kalması önerilmez. Uzmanların değerlendirmesi sonrasında 3 yaşından büyük olan ve anneyle güvenli bağlanmayı tamamlayan çocukların belirli günlerde babada kalmasına izin verilir. Bu sayede çocukla babanın yakın ilişki ve bağlılık kurması hedeflenir.
Değerlendirme ve karar aşamasında çocukların psikolojik durumları, eğitim süreçleri, babanın çocuğa yeterli bakımı verebileceği ve hanede yaşayan diğer bireyler gibi faktörler dikkatle incelenir. Çocuklar babada kalmak istemezse kararın zorla uygulanması mümkün değildir. Mahkeme sonucunun yanı sıra velayeti alan annenin izni dâhilinde de çocuklar belirli günlerde babalarında yatılı kalabilirler. Burada asıl mesele anne ve babanın ortak bir noktada buluşması ve kararlara saygı göstermesidir.
Anne Çocuğu Babaya Göstermezse Ne Olur?
Anne çocukları babaya göstermezse İcra Mahkemesi üzerinden dava açılır. Velayet davasının sonucunda çocuklarıyla görüşmesinde hiçbir sakınca bulunmayan babanın anne tarafından engellenmesi mümkün değildir. Annenin çocukları babadan kaçırması durumunda baba, İcra Ceza Mahkemesi üzerinden karşı dava açar. Aile hukuku kapsamında değerlendirilen bu davada baba ve çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasına muhalefet oluşturma suçundan yargılama başlatılır.
Mahkeme sürecinde tüm taraflar dinlendikten sonra çocukları görmesi için lehine karar verilmiş baba davacı sayılır. Çocuğu babadan uzaklaştırmaya çalışan anne için 2 aydan 6 aya kadar tazyik hapsi cezası istenir. Cezanın uygulanmasından itibaren çocuk ve baba bir araya getirilirse tutuklunun beraati gerçekleşir. Haklarını kötüye kullanan annenin çocuk ve baba arasındaki ilişkiyi engellemesi sebebiyle tekrar velayet davası açılması mümkündür.
Çocuğun Menfaati ve Psikolojik Faktörler
Velayeti annesinde olan çocuğun babada kalması ve iki ebeveynin de üstleneceği sorumluluklar belirlenirken pedagojik görüşler ön planda tutulur. Velayet davalarında çocuğun yaş aralığı, beyanı, genel sağlık durumu, eğitimi, yaşam kalitesi ve sosyal hayatı gibi etkenlerin tamamı değerlendirilir. Velayet davasının sonuçları da sadece çocuğun menfaatinin ve psikolojik durumunun korunacağı yönde şekillenir.
Çocuğun üstün yararı ilkesi doğrultusunda devam ettirilen velayet davalarında anne ve babanın sunduğu tüm olanaklar incelenir. İki tarafın da maddi durumu, yerleşik yaşamı, iş hayatı, medenî durumu gibi kriterlere bağlı olarak velayet dosyası hazırlanır.
Tam bağımlı olan bebek ve çocukların gelişimi daha olumlu şekilde devam etsin diye velayette anne üstün tutulur. Çocukların okul çağına geldiği dönemde de annenin velayete sahip olması tercih edilir. Tüm bunlar çocuğun psikolojik ve duygusal yönden daha sağlıklı bir gelişim göstermesi içindir. Ancak annenin çocukların bakımını ve diğer sorumluluklarını yerine getirmediği tespit edilirse velayet tekrar değerlendirilir.
Velayetin Değiştirilmesi Süreci
Velayetin değiştirilmesi amacıyla aile mahkemelerine başvuru yapılarak dava açılır. Velayeti alan tarafa karşı açılan bu davada aile mahkemesi tüm talep ve beyanları dinler. Çocukların genel durumu ve menfaatleri göz önüne alınarak velayetin değişip değişmeyeceğine karar verilir. Genellikle velayeti annede olan çocuğun babada kalması gibi durumlarda yaşanan anlaşmazlıklar ve görüşme sıkıntıları gibi sebeplere bağlı olarak karar temyize götürülür. Dava sürecinin detayları şu şekildedir:
- Velayet değişikliğinde çocukların genel durumu ve görüşü dikkate alınır. Yaşı 0-7 aralığında olan çocukların genel bakımı ve yaşam kalitesi gibi kriterler incelenir.
- Velayet sahibi ebeveynin çocuğa yeterli bakımı sunmaması eğitim ve sağlık haklarının yetersizliği gibi kriterler, velayetin değişme sebebidir.
- Çocukların 12 yaşından büyük olması durumunda kendi istek ve taleplerine göre velayet değişikliği gerçekleşir.
- Velayetin yenilenmesi için dava dilekçesi hazırlanır ve mahkemeye teslim edilir. İnceleme ve dilekçenin işleme alınma süresi ortalama 7 gündür.
- Açılan velayet davası 30 gün içinde karşı tarafa tebliğ edilerek 14 günlük cevap süresi beklenir.
- Tebliğin işleme alınmasının ardından dava hızlı bir şekilde ilerleyerek sonuca kavuşur.
- Davayı açan taraf, velayeti kendi üzerine alırsa çocuk için ödenen nafaka kesilir. Velayetin yeni sahibi, diğer ebeveynden nafaka talep edebilir.
- Velayet değişikliği davası anlaşmalı şekilde açılırsa daha hızlı sonuçlanır.
Ortak Velayet Seçeneği
Ortak velayet, anne ve babanın çocuğun tüm sorumluluklarında beraber hareket etmesi anlamına gelir. Her iki taraf da çocuğun eğitimi, sağlığı, yaşamı ve diğer süreçlerinde eşit oranda söz sahibidir. Çocuğa dair tüm masraf ve ihtiyaçların anne ve baba tarafından eşit şekilde karşılandığı durumlar, ortak velayet altında değerlendirilir.
Ortak velayet altındaki çocuklar, anne ve babalarında eşit sürelerde kalır. Anne ve babasıyla sık sık görüşebilen çocuklar, boşanmanın etkilerini daha rahat şekilde atlatır. Genellikle anlaşmalı boşanma davalarında kararlaştırılan ortak velayette anne ve babanın gelir durumuna göre maddi yükümlülükler belirlenir. Çocukların yurt dışına çıkışı gibi önemli kararlarda ortak velayetin taraflarının onayına ihtiyaç duyulur. Sadece anne ya da babanın söz sahibi olmaması çocukların iki tarafla da bağ kurmasını ve ilişkilerinin devam etmesini sağlar.
Çocuğun Görüşünün Alınması
Velayet davalarında idrak çağına gelmiş çocukların görüşü alınır. Anne, baba ya da başka bir akrabası ile yaşama konusunda görüş belirtecek çocuğun 8 yaşından büyük olması gerekir. Anneye tam bağımlı sayılan 0-7 yaş arası dönemde görüş yerine menfaatler ön planda tutulur. Çocuğun istediği ebeveyn, velayetin tüm gerekliliklerini yerine getirecek durumda ise davada kazanan taraf sayılır.
Dönmez Ankara Hukuk Bürosu Hizmetlerimiz
Ankara Dönmez Hukuk Bürosu, boşanma ve velayet gibi aile mahkemesine konu olan tüm davaları profesyonel şekilde yönetir. Çocukları üzerinde söz sahibi olan anne ve babanın velayet haklarını sonuna kadar kullanması adına uzmanlar tüm süreci yakından takip eder.
Ankara boşanma avukatı seçenekleriyle evlilik birliğinin bozulması ve velayet davası süreçlerini eş zamanlı şekilde yürütebilirsiniz. Boşanma davası ve velayet süreçleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için Dönmez Hukuk online randevu sistemini üzerinden uzman görüşüne başvurabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Velayeti Annede Olan Çocuğu Baba Şehir Dışına Çıkarabilir mi?
Çocuğun velayeti annenin üzerinde olsa da babasıyla şehir dışına seyahat etmesinde hiçbir sakınca yoktur.
Velayeti Annede Olan Çocuğu Baba Ne Kadar Görebilir?
Genel olarak ayda iki gün olacak şekilde bir karar çıkar. Okulların yarıyıl tatilinin bir haftasında çocuk babada kalır. Dinî bayramların her ikisinde de çocuk birer gün babada kalır. Yazları ise 15-30 gün arası çocuğun babayla yaşaması mümkündür.
Mahkeme Çocuğu Kaç Yaşına Kadar Anneye Verir?
Çocuklar 0-7 yaş arası dönemde tam bağımlı sayıldığı için velayet annede kalır. İlerleyen dönemlerde çocuğun talebi ve menfaatlerine göre yeni bir karar çıkabilir.
Çocuğun Velayeti Kaç Yaşından Sonra Babaya Verilir?
Çocuklar 7 yaşını geçtikten sonra isteğe göre babayla kalma hakkına sahiptir. Babanın velayeti alabilmesi için annedeki eksikleri kanıtlaması ve kendi şartlarının olumlu olduğunu beyan etmesi gerekir.
Çocuk İsterse Velayet Değişir mi?
Çocuğun 12 yaşından büyük olduğu durumlarda isteğine ve menfaatine göre velayetin değiştirilmesi mümkündür.
Eski Eşim Çocuğumu Göstermiyor Ne Yapmalıyım?
Çocuğu göstermeyen eşler için İcra Mahkemesi üzerinden takip başlatılarak dava açılması ve karşı taraf adına şikayet oluşturulması gerekir.
Geliri Olmayan Bir Anneye Velayet Verilir mi?
Annenin geliri olmasa da çocuklarına gerekli tüm bakımı verebilecek durumda ise velayeti alabilir. Annenin çocuklar için yapacağı tüm masraflar babadan nafaka ile tahsis edilir.
