Tereke tespit davası, vefat eden birinin mal varlığının mirasçıları arasında paylaştırılmasını hedefleyen hukuki bir süreçtir. Miras bırakanın tüm mal varlığı, hak ve borçlarının belirlenmesi amacıyla yapılan terekenin tespiti davası, mirasçılar arasında mal paylaşımının sağlıklı ve hukuka uygun şekilde yapılmasını temin eder.
Tereke tespit davası; mirasçılar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların önlenmesi, terekenin güvence altına alınması ve üçüncü kişilere karşı terekenin korunması açısından önem arz eder. Söz konusu dava, mirasçılar ya da terekenin korunmasında menfaati olan diğer kişiler tarafından miras bırakanın son ikametgahının bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesine açılabilir.
Tereke Tespit Davası Nedir?
Miras tespiti davası, hayata veda eden kişinin bıraktığı mal varlığının tespit edilmesi amacıyla açılır. Miras hukuku çerçevesinde mirasçılar arasında mal paylaşımına ve borçların ödenmesine yönelik bir düzenleme sağlar. Bununla birlikte varislerin ve ilgili kişilerin başvurusu üzerine yetkili mahkeme tarafından yönetilir. Davada yer alması muhtemel olan kişiler aşağıdaki gibidir:
- Vefat eden kişinin yasal mirasçıları, terekenin tespitine katılır ve paylaşım sürecinde yer alır.
- Miras bırakanın borçları varsa bu sürece alacaklılar da dahil olur.
- Miras bırakanın yasal mirasçısı olmayan ancak terekenin tespitiyle alakası olan kişiler de davaya katılır. Örneğin; banka yetkilileri ve sigorta şirketleri de mahkemeye başvurur.
Tereke tespit davası, miras hukukunda önemli bir yere sahiptir. Hem mirasın adil bir şekilde paylaştırılmasına olanak tanır hem de sürece katılan kişilerin haklarını korur. Mirasçı, ölen kişiden kendisine kalanları kabul etmeden önce terekenin tespit edilmesini ister. Söz konusu dava, miras bırakan kişinin borçlarının varlığı durumunda ödeme süreci için de önemli bir referanstır.
Tereke ile Miras Arasındaki Fark Nedir?
Tereke, bir vatandaşın ölümünden sonra geride bıraktığı tüm mal varlıklarının ve borçlarının tamamıdır. Mirasçılara geçecek olan mal varlıklarının yanı sıra o kişiye ait borçları, yükümlülükleri ve diğer hakları kapsar. Ev, arsa, arazi gibi taşınmaz, araba, mobilya ve nakit tarzında taşınır malları da içerir. Miras ise kişinin vefatının ardından yasal olarak varislerine geçecek mal varlığıdır. Terekeyle miras arasındaki diğer temel farklar şu şekildedir:
- Bir tür envanter olan tereke, kişinin ölümünün ardından gerçekleştirilen tüm tespitleri içerir. Söz konusu envanterin bir parçası olan miras, varislere geçecek ve onların hakları doğrultusunda paylaştırılacak varlıkları kapsar.
- Borçlar, terekenin ayrılmaz bir parçasıdır. Miras, kişilerin sahip olacağı ve belirli bir paya dayanan haklarını temsil eder.
- Tereke, miras kalan malların tespiti ve borçların belirlenmesidir. Mirasın ne kadar olduğuna ve nasıl paylaştırılacağının anlaşılmasına katkıda bulunur. Bununla birlikte miras, terekenin paylaştırılmasından sonraki aşamadır.
- Kişinin ölümünden sonra geriye kalan her şeyi kapsayan tereke, başlangıç aşamasıdır. Mirası kabul eden varisler, terekenin içerdiği varlıklara ve borçlara sahip olur.
Vefat eden kişinin borçları, tereke içerisinde yer alır. Mirasçılar ise söz konusu borçları öder. Ancak borçlar, öncelikle terekenin değerinden düşülür ve mirasçılara kalan net pay hesaplanır.
Miras Bırakanın Mal Varlığı Nasıl Tespit Edilir?
Miras bırakanın mal varlığının tespiti, mirasçılar ya da ilgili diğer kişiler tarafından talep edilebilir. Bu noktada tereke tespiti için sulh hukuk mahkemesine başvuru yapılması gerekir.
Mahkeme; miras bırakanın tüm mal varlığını, haklarını ve borçlarını araştırarak bir tereke defteri hazırlar. Bankalardan, tapu müdürlüklerinden, vergi dairelerinden ve diğer ilgili kurumlardan bilgi toplayarak kapsamlı bir tereke tespiti yapılır ve mirasın doğru bir şekilde paylaştırılması sağlanır. Bunun yanı sıra miras bırakanın mal varlığı aşağıdaki şekillerde de tespit edilir:
- Mirasçılar ve alacaklılar, ölen kişinin mal varlığının tespit edilebilmesi için tereke tespit davası açar.
- Bir sonraki aşamada miras bırakanın üzerine kayıtlı taşınmaz mallar (evler, arsalar, araziler vb) ilgili tapuda araştırılır. Tapu kayıtları, mal varlığının büyüklüğü ve niteliği hakkında önemli bir referanstır. Ardından taşınır mallar (ev eşyası, araba, banka hesapları vb.) incelenir. Bununla birlikte ev eşyalarının bulunduğu yerde gerçekleştirilecek bir envanter çalışmasıyla hangilerinin terekeye dahil olduğu belirlenir.
- Miras bırakan kişinin alacakları, sigorta poliçeleri, kredi kartı bakiyeleri gibi finansal varlıklar da araştırılır.
- Ölen kişinin sahip olduğu kredi, vergi, banka kartı borçları ve sigorta primleri de tereke tespitinde göz önünde bulundurulur.
- İlgili şahsın bağışları, emekli maaşı, herhangi bir anlaşması ve sözleşmesi tereke tespitine dahil edilir.
- Miras bırakanın mal varlığı hakkında kesin bilgilere ulaşmak için resmi kayıtlardan yararlanılır. Bu süreçte banka hesapları, tapu ve kadastro, vergi dairesi, sigorta şirketi kayıtları incelenir.
Tereke tespiti sonrasında miras bırakanın toplam mal varlığı ve borçları belirlenir. Mal varlığından borçların düşülmesinin ardından ortaya çıkan tutar, mirasçılar arasında paylaştırılır. Terekenin tespiti ve mirasın taksimi sırasında avukat, mali müşavir, emlak danışmanı gibi uzman kişilerden yardım almak ise sürecin sorunsuz bir şekilde tamamlanması açısından önem arz eder.
Bilinmeyen Miras Nasıl Öğrenilir?
Miras bırakanın mal varlığını ve mirasçılarının kimler olduğunu öğrenmek isteyenlerin ilk olarak ilgili kişinin ölümüne dair resmi bir duyuru yapması ve gerekli belgeyi alması gerekir. Ardından mirasçılar arasında mal paylaşımı süreci başlar. Bu süreçte vefat eden kişinin ailesinden, arkadaşlarından ve çevresinden gerekli bilgiler edinilir. Aynı zamanda mirasçılar kendi aralarında iletişim kurarak mal varlıklarını öğrenir.
Miras bırakan kişinin ev, arsa, arazi gibi taşınmazları hakkında bilgi edinmek için Tapu ve Kadastro Müdürlüğü aracılığıyla sorgulama yapılır. Ardından bankalarla irtibat kurulur ve ölen kişinin bu kurumlardaki hesapları sorgulanır. Söz konusu süreçte noter onaylı mirasçılık belgesine ihtiyaç duyulur. Bununla birlikte mirasçılar, sigorta şirketlerine başvurarak poliçe, ölüm tazminatı ve birikmiş emeklilik fonu hakkında bilgi edinir. Ölen kişinin herhangi bir vasiyetname bırakıp bırakmadığı da araştırılır. Mirasçılar, şahsın mal varlığıyla ilgili fikir sahibi değilse tereke tespit davası açar. Bu sayede mahkeme, terekenin içeriğini belirler ve miras paylaşımı için gereken tüm bilgileri sunar.
Ölen Kişinin Mirasçıları Nasıl Tespit Edilir?
Ölen kişinin mirasçıları, öncelikli olarak Medeni Kanun çerçevesinde belirlenen yasal varis sırasına göre tespit edilir. Vefat eden şahsın eş, çocuklar, anne-baba olmak üzere birinci derece yakınları göz önünde bulundurulur. Bununla birlikte varislerin kim olduğuyla ilgili belirsizlik mevcut ise mirasçılık belgesi almak için mahkemeye başvurulur.
Söz konusu süreçte aile nüfus kayıtları, vasiyetname (varsa) ve sulh hukuk mahkemesi kararı gibi belgeler esas alınır. Mirasçılık belgesinin alınmasıyla birlikte mal paylaşımına dair gerekli adımlar atılır.
Terekeye Hangi Mallar Girer?
Tereke, ölen kişinin mal varlığının tamamını kapsayan bir kavram olmakla birlikte her türlü ekonomik değeri içerir. Taşınmazlar (ev, arsa, tarla, dükkan), taşınırlar (mobilya, otomobil, ziynet eşyaları), banka hesapları ve alacaklar terekeye dahildir. Bununla birlikte sigorta poliçeleri, bireysel emeklilik hakları ve vergi borçları gibi finansal yükümlülükleri de kapsar.
Tereke tespiti, mirasçılar arasında adil bir paylaşım yapılması için önemlidir. Borçların mal varlığından düşülerek net miras paylarının hesaplanması da söz konusudur.
Tereke Tespiti Nasıl Yapılır?
Tereke tespiti, ölen kişinin mal varlığının ve borçlarının belirlenmesi sürecidir. Bu süreçte ilk olarak tereke tespit davası açılır. Bu noktada mirasçılar ve alacaklılar, ölen kişinin mal varlığının tespit edilmesi için ilgili mahkemeye başvurur. Mahkeme, vefat eden şahsın taşınmazları ve (ev, arazi, dükkan vb), taşınır mallarını (mobilya, her türlü araç, sanat eseri vb) araştırır. Aynı zamanda banka hesapları, alacaklar, sigorta poliçeleri ve borçlar da belirlenir.
Tereke tespitinin doğru bir şekilde yapılması için tapu kayıtları, banka hesap dökümleri, vergi dairesi belgeleri ve sigorta şirketlerinden alınacak dokümanlar kullanılır. Bununla birlikte vasiyetname ve mirasçılık belgesi de dikkate alınır. Terekede yer alan borçlar, mal varlığından düşülür ve net bir miras paylaşımı gerçekleştirilir.
Terekenin Tespiti Davasında Neler Talep Edilir?
Davacının talepleri, terekenin tespiti davasında önemli bir unsurdur. Hakim, söz konusu taleplerden daha fazlası için hüküm kuramaz. Bu nedenle ilgili dava dilekçesinde mirasçının haklarını korumaya dair tüm talepler eksiksiz bir şekilde yer almalıdır. Mirasçılar, taşınmaz-taşınır malların, banka hesaplarının, alacakların ve borçların araştırılmasını talep eder. Ayrıca vefat eden kişinin sigorta poliçesi veya emeklilik hakları gibi finansal varlıkları da araştırılması istenen unsurlar arasındadır.
Terekenin doğru bir şekilde tespiti için tapu sicili, banka dökümleri, sigorta şirketinden alınan belgeler ve vergi kayıtları da mahkemeye sunulur. Aynı zamanda vasiyetname, mirasta pay hakkı belirleyen dokümanlar ve borçlar da belirlenmelidir. Davacı, diğer mirasçılar aleyhine ihtiyati tedbir kararı isteme hakkına sahiptir. Bununla birlikte terekeye temsilci atanması ya da mal paylaşımı talep etmesi de söz konusu olabilir.
Tereke Tespit Davası Açma Süresi
Tereke tespit davası, miras bırakan kişinin ölümünün ardından açılır. Bu noktada tespitin belirli bir süre içerisinde yapılması söz konusu değildir. Farklı bir deyişle terekenin tespiti davası zaman aşımı bulunmaz. Söz konusu sürecin ivedilikle gerçekleştirilmesi, ölen kişinin borçlarının ödenmesi ve mal varlığının paylaşılması açısından önem arz eder. Bununla birlikte mirasçılık belgesinin alınması ve mirasın dağıtılması gibi işlemler için süre sınırlaması mevcuttur. Örneğin; varisler, yasal haklarını öğrendikten sonraki üç ay içerisinde ilgili durumu reddedebilir.
Tereke Tespit Davası Ne Kadar Sürer?
Tereke tespit davasının süresi genellikle 1 sene sürer. Ancak çeşitli faktörlere bağlı olarak ilgili süre değişiklik gösterebilir. Örneğin; terekenin içeriğinde çok sayıda taşınır ve taşınmaz mal, borç, alacak mevcut ise süreç uzar. Bununla birlikte taşınmazların veya taşınırların değerinin tespiti için bilirkişi raporuna ihtiyaç duyulması da davayı uzatır.
Mirasçılar arasında anlaşmazlıklar olması ya da bir tarafın dava sürecine itiraz etmesi de süreyi etkiler. Ayrıca mahkemelerin iş yükü ve yoğunluğu da davanın seyrini değiştirir.
Tereke Temsilcisi Davada Ne Yapar?
Tereke temsilcisi, ölen kişinin mal varlığının ortaya çıkarılması ve mirasçılar arasındaki paylaşım sürecinin doğru işlemesi için önemli bir rol üstlenir. Mal varlığını belirlemek, borcun tespiti ve yönetimi için çalışmalarda bulunmak gibi görevleri mevcuttur. Bunun yanı sıra mirasçılar arasında herhangi bir anlaşmazlık varsa devreye girerek çözüm arar. Alacaklıların taleplerinin yerine getirilmesi için mahkeme sürecini takip etmekle de yükümlüdür.
Tereke temsilcisi, gerekli olduğu takdirde emlak değerleme uzmanı, banka yetkilileri ve sigorta şirketi görevlileri gibi kişileri davaya dahil eder. Bu sayede terekenin doğru bir şekilde tespit edilmesine olanak tanır. Temsilcinin doğru bilgilere ve yasal prosedürlere hakim olması önemli bir gerekliliktir.
Terekenin Tespiti Davasından Sonra Ne Yapılır?
Mahkeme, terekenin tespiti davasının ardından ölen kişinin mal varlığını ve borçlarını belirleyerek bir karar verir. Mirasçılar, tespit sonrasında mahkemeden mirasçılık belgesi almalıdır. Bu sayede yasal varis oldukları ve miras üzerinde haklarının bulunduğu resmiyete dökülür. Bir sonraki aşamada mal varlıkları, varisler arasında adil bir şekilde paylaştırılır. Bu süreçte borçlar, terekenin varlıklarından fazla olduğu takdirde mirasın reddi seçeneği de gündeme gelir.
Tereke tespiti davası sonrasında vasiyetname (varsa) ve özel talimatların uygulanması da söz konusu olur. Aynı zamanda taşınmaz malların devri yapılır. Bu aşamada ortaya çıkan hukuki sorunların çözülmesi için mahkemeye başvurulması da mümkündür.
Terekenin Tespiti Davası Reddi Miras
Mirasın reddi, mirasçının ölen kişiden kendisine geçen hakkı kabul etmediği anlamına gelir. Bu çerçevede varis, ilgili şahsın mal varlığına dair talepte bulunamayacağı gibi borçlarından da sorumlu tutulamaz. Tereke tespit davası ve reddi miras, birbirini etkileyen önemli hukuki süreçlerdir. Mirasçılar, ölen kişinin mal varlığını öğrenmek için tereke tespit davası açar.
Tereke, borçlardan dolayı mirasçıyı zarara uğratacaksa ya da herhangi bir sebepten dolayı miras istenmiyorsa reddedilebilir. Bu sayede o kişinin tereke üzerindeki hakları son bulur ve diğer mirasçılara geçer. Mirasçılar, diledikleri takdirde terekenin borca batık olduğunun tespiti davası açar. Söz konusu davanın sonucuna bakarak reddi miras yapma hakları da mevcuttur.
Tereke Tespit Davası Yargıtay Kararları
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2021/715 E. ve 2021/2143 K. sayılı kararına göre;
Tereke tespiti davası, esasen bir delil belirleme sürecidir. İstihkak davası özelliklerini taşımaz. Mahkeme, ilgili süreçte terekeye ait olan malları belirleyip kaydetmekle yükümlüdür. Söz konusu mallar arasında muhafazası mümkün olmayanlar satılarak nakde çevrilir. Bununla birlikte para, döviz gibi değerli varlıklar, tereke hesaplarına aktarılır. Altın ya da ziynet eşyaları ise tereke mahkemesinin kasasına alınarak kaydedilir. Diğer eşyalar, ilgili kişiye ya da üçüncü şahsa teslim edilmeli ve söz konusu işlemlere mahkeme kararında değinilmelidir.
SSS
Terekeyi Kim Tutar?
Mirasçılar, terekenin yönetiminden sorumlu olan kişilerdir. Tereke defterini tutan mahkeme, herhangi bir anlaşmazlık halinde yönetimi üstlenmesi için bir temsilci atar. Sürece yediemin ya da icra müdürlüğü gibi üçüncü şahıslar da dahil olabilir.
Tereke Nasıl Hesaplanır?
Tereke hesaplama, miras bırakanın tüm mal varlığının ve borçlarının tespit edilmesini kapsar. Tereke varlıklarından borçların çıkarılmasıyla net değer belirlenir.
Tereke Parası Nedir?
Tereke parası, ölen kişinin ardından kalan nakit, banka hesabındaki paralar ve değerli eşyaların satılmasından elde edilen gelirdir.
Kardeşlerden Biri Mal Paylaşımına İtiraz Ederse Ne Olur?
Kardeşin mal paylaşımına itiraz etmesi, hukuki süreci karmaşık hale getirir ve mahkemeye başvurulmasını gerekli kılar. Mahkeme, terekenin doğru bir şekilde hesaplanması ve paylaşımın adil olup olmaması gibi konuları değerlendirerek kararını verir. Taraflar, sorunlarını çözmek için arabuluculuk gibi alternatif yöntemleri de deneyebilir.
Terekenin Tespiti Davası Yetkili Mahkeme
Terekenin tespiti davasında miras bırakan kişinin son ikametgahının bulunduğu sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.
Terekenin Tespiti Davası Reddi Miras Süresini Durdurur mu?
Mirası reddetmek isteyenler, üç ay içerisinde gerekli başvuruları yapmakla yükümlüdür. Terekenin tespiti için açılan dava, söz konusu süreyi etkilemez.
Terekenin Tespiti Davası Zaman Aşımı
Terekenin tespiti davası, delil niteliğinde olmakla birlikte belirli bir zaman aşımı süresi yoktur. Ancak bu süreçte elde edilen bilgilerin diğer davalarla ilgisinin bulunması halinde zaman aşımı sürelerinin etkilenmesi de mümkündür.
Tereke tespiti davasıyla ilgili hukuki destek almak için DH Hukuk ve Danışmanlık Bürosu’nda faaliyet gösteren Ankara gayrimenkul avukatı ile iletişime geçmeniz mümkündür. Uzman desteği alarak mülkiyet haklarınızın en iyi şekilde korunmasını sağlayabilirsiniz.
